Otyłość u dzieci

Otyłość, czyli niepełnosprawność

Problem otyłości u dzieci narasta w zatrważającym tempie. Dziecko otyłe lub z nadwagą często postrzegane jest przez rodziców jako zdrowe i dobrze odżywione. Tymczasem według danych pochodzących ze Światowej Organizacji Zdrowia otyłość to szósta przyczyna wszystkich zgonów na świecie.
Tkanka tłuszczowa jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednakże jej nadmiar zagraża zdrowiu i życiu. W niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie tkanka tłuszczowa rozmieszczona jest obwodowo, a ostatecznie kształtuje się w okresie dojrzewania. U dziewczynek gromadzi się w okolicach bioder i pośladków, natomiast u chłopców w okolicach karku, ramion i podbrzusza. W okresie dzieciństwa przy dodatnim bilansie energetycznym nieodwracalnie wzrasta liczba komórek tkanki tłuszczowej . Ich nadmierny przyrost zwiększa ryzyko otyłości w życiu dorosłym.

Rodzinna otyłość
Jeżeli oboje rodziców jest otyłych, ryzyko otyłości u dziecka wzrasta o 67 proc., jeśli jeden z nich – ryzyko wynosi 50 proc., i tylko 9 proc., jeśli rodzice są szczupli.
Obserwacje epidemiologiczne wskazują, że otyłość w wieku 6 lat to o 25 proc. zwiększone ryzyko otyłości w wieku dorosłym. W przypadku otyłego 12-latka takie ryzyko wzrasta aż o 75 proc. Dlatego tak ważne jest, aby odżywiać dziecko zdrowo, nie podawać mu do picia słodkich napojów (w tym wód smakowych) i zachęcać do uprawiania sportu.

Wady narządu ruchu
W okresie dzieciństwa do zakończeniu procesu dojrzewania kształtuje się kościec. Przeciążenia układu kostno-stawowego prowadzą do przedwczesnego zużycia i zwyrodnienia tkanek tworzących stawy, zwłaszcza kolanowe i biodrowe, co może prowadzić do niepełnosprawności. Mała aktywność fizyczna u dzieci to również mniejsza gęstość kości i zła postawa ciała. Zmieniony chód przyczynia się do upadków bocznych, co generuje częstsze ryzyko złamań.

Bezdech senny
U 94 proc. otyłych dzieci występują zaburzenia oddychania i niskie stężenie tlenu we krwi w czasie snu. Niedotlenienie mózgu stanowi jedną z przyczyn problemów z koncentracją uwagi oraz zapamiętywaniem. Bezdech senny może prowadzić nawet do śmierci podczas snu. Astma oskrzelowa jest częściej diagnozowana wśród dzieci z nadwagą i otyłością niż o prawidłowej masie ciała. Niewydolność oddechowa utrudnia z kolei wysiłek fizyczny i błędne koło się zamyka.

Zaburzenia dojrzewania i rozstępy
Otyłe dziewczynki częściej cierpią na zaburzenia miesiączkowania oraz zespół policystycznych jajników, chłopcy na hipogonadyzm i ginekomastię (powiększenie gruczołu sutkowego). Otyłość to nie tylko przedwczesne dojrzewanie, ale również trwałe i nieestetyczne ślady na skórze dziecka w postaci rozstępów i fartucha skórnego (zwisy skóry).

Schorzenia przewodu pokarmowego
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby stwierdza się u ok. 50 proc. otyłych dzieci. Nieleczone może prowadzić do włóknienia wątroby, a nawet marskości. Skuteczną metodą terapii jest redukcja masy ciała. Kolejne problemy, które generują nadprogramowe kilogramy to kamica pęcherzyka żółciowego, refluks żołądkowo-przełykowy i nowotwory jelita grubego.

Zaburzenia emocjonalne
Otyłość to nie tylko zmiany fizyczne, ale także problemy z funkcjonowaniem psychospołecznym. Dziecko otyłe jest wycofane, zamknięte w sobie, depresyjne, ma trudności w kontaktach z rówieśnikami, częściej jest dyskryminowane, co w dojrzałym wieku jest przyczyną niskiej samooceny.